İşçisiyle anlaşan işverene işten çıkarma yetkisi verilebilir mi?

Covid-19 pandemisi dolayısıyla geçici olarak getirilen işten çıkarma yasağı bir yandan istihdamın korunmasında önemli rol oynarken, bir yandan da kıdem tazminatını alarak işten ayrılmak ve işsizlik maaşı almak isteyenler açısından şikâyet konusu olmaya başladı. Bazı işverenler, çalışanların kıdem tazminatı ve diğer haklarını ödeyerek işçilerini işten çıkarmak istedikleri halde çıkartamıyorlar. İşsizlik maaşı hakkını kaybetmek istemeyen işçiler de işveren ile karşılıklı anlaşarak iş akdini feshetmekten kaçınıyorlar. Habertürk’ten Ahmet Kıvanç, işten çıkarma yasağı ile ilgili gelen helalleşme taleplerini yazdı  

Ahmet Kıvanç

Pandemi dolayısıyla istihdamın azalmasını ve işsizliğin artmasını önlemek, çalışanların işini korumalarını sağlamak amacıyla kısa çalışma ödeneği etkin bir şekilde uygulandı. Kısa çalışma ödeneğinden yararlanma koşulları 30 Haziran 2020 tarihine kadar kolaylaştırıldı. Yaklaşık 3.5 milyon işçi iki ayda 10.6 milyar lira kısa çalışma ödeneği aldı.

17 Haziran’dan başlamak üzere 3 ay süreyle işten çıkarma yasağı getirildi. İşten çıkarma yasağı döneminde işverene işçiyi ücretsiz izne çıkarma yetkisi verildi. Ücretsiz izne çıkartılan işçiye de günlük 39.24 TL nakdi ücret desteği sağlandı.

İşten çıkarma yasağı ve buna bağlı getirilen düzenlemelerin süresi 17 Ekim 2020 tarihine kadar uzatılacak. Buna karşılık normalleşmeye dönüşü hızlandırmak amacıyla kısa çalışma yerine normal çalışmaya geçişler teşvik edilecek.

İşten çıkarma yasağı döneminde nakdi ücret desteği almak, asgari ücretle çalışanlar açısından avantaj sağlıyor ancak ücreti daha yüksek olanlar uzun süreli gelir kaybından yakınıyorlar. En fazla yakınma da işveren işten çıkartıp kıdem tazminatını ödemek istediği halde yasak nedeniyle işten çıkartılamayan işçilerden gelen geliyor. İşveren ile karşılıklı anlaşarak işten ayrılma imkânı olan işçiler ise işsizlik maaşından mahrum kalmak istemedikleri için bu yolu kullanamıyorlar. Habertürk okurlarından bu konuda mesajlar geliyor.

İŞVERENLE ANLAŞARAK İŞTEN AYRILAN İŞSİZLİK MAAŞI ALAMAZ
On yıldır çalışmakta olduğum firmanın şubesi, başka bir firmaya devredildiği için bu ay faaliyetini sonlandıracak. Devralan firma bizimle çalışmayacağından, çalıştığımız firma haklarımızı ödeyerek işten çıkarmak istiyor. Lakin, şirketimiz İstanbul'da farklı bir lokasyonda faaliyetine devam edecek, şirketi tamamen kapanmıyor. Firma, işten çıkarma yasağı sebebiyle ne yapacağını bilemiyor. Bizleri istifa ettirip ikale ödemesi yapması durumunda işsizlik maaşını alamama durumumuz olur mu? İşsizlik maaşını önemseyecek olan personelin ille de 17 Ekim’e kadar beklemesi mi gerekir? 1 Temmuz - 17 Ekim arası bizleri ücretsiz izinli olarak gösterebilirler mi? Personel işten çıkartılmayıp, 17 Ekim’e kadar ücretsiz izne ayırırsa hukuki yola başvurup sonuç alabilir miyiz? (Hakkı C.)

Hakkı Bey, işten çıkarma yasağıyla ilgili olarak İş Kanunu’na eklenen geçici 10. maddede, işverenin sadece ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırılık hallerinde işçi çıkarmasına izin veriliyor. İş yerinin kapatılması veya devredilmesi halinde işçinin çıkartılabileceğine yönelik bir düzenleme bulunmuyor. Süre uzatılırken bu konuda bir düzenleme yapılması ihtiyacı olduğu görülüyor.

Kanunda bir değişiklik yapılmadığı takdirde, işten çıkarma yasağı süresince işveren sizi işten çıkartamaz. İşveren ile karşılıklı anlaşarak ikale sözleşmesi yaptığınızda ise kıdem tazminatınızı alırsınız ama işsizlik maaşı alamazsınız. İşverenin bu dönemde yapacağı işten çıkarma işlemleri yok hükmünde sayılacağı için, işveren çıkartmış olsa da işsizlik maaşı alamazsınız.

Asgari ücretle çalışan arkadaşlarınızın ücretsiz izne çıkartılması kayba yol açmaz. Asgari ücretlilere ödenen işsizlik maaşı ile ücretsiz izne çıkartılanlara ödenen nakdi ücret desteği aynıdır. İkisine de brüt asgari ücretin yüzde 40’ı oranında, yani günlük 39.24 TL (aylık 1.168 TL) ödeme yapılır. Nakdi ücret desteği işsizlik maaşı sürelerinden mahsup edilmediğinden, işten çıkarma yasağı sonrası iş akdi sona erince işsizlik maaşını da kaç ay hak ettiyse o süre kadar eksiksiz alabilir.

İşveren sizi işten çıkartmayıp ücretsiz izne ayırırsa hukuki yola başvurduğunuzda sonuç alamazsınız. Çünkü kanunda işverenin ücretsiz izne ayırmasının, işçi açısından haklı fesih sebebi oluşturmayacağına dair düzenleme yapıldı.

Kaynak: HaberTürk
 
Yayımlanma Tarihi: 25 Haziran 2020 Perşembe