Ayrımcılığa uğrayan tazminat kazanır! Yüksek tazminat almak için ne yapmak gerekir?

Çalışma hayatında işvereni de çalışanı da koruyan kurallar ve güvenceler bulunuyor. Çalışanın işten ayrıldıktan sonra mağdur olmaması için üç ayrı tazminat sistemi konulmuş durumda; bunlar ihbar tazminatı, kıdem tazminatı ve geri dönüş tazminatı (veya kötü niyet tazminatı). Peki işyerinde ayrımcılığa uğrayanlar nasıl tazminat alabilir? Takvim Gazetesi Ekonomi Müdürü Faruk Erdem merak edilen soruları yanıtladı. İşte detaylar...

Çalışma hayatında işvereni de çalışanı da koruyan kurallar ve güvenceler bulunuyor.
Çalışanın işten ayrıldıktan sonra mağdur olmaması için üç ayrı tazminat sistemi konulmuş durumda:

1- İhbar tazminatı,
2- Kıdem tazminatı,
3- Geri dönüş tazminatı (veya kötü niyet tazminatı).

Kıdem tazminatı kişinin çalıştığı yıl ile brüt maaşının çarpılması ile hesaplanıyor. İhbar tazminatı ise çalışılan yıla göre belirleniyor ve 2 haftadan 8 haftaya kadar çıkıyor. Geri dönüş tazminatında ise 30 kişiden fazla işyerinde çalışanlar, 1 ay içinde dava açtıklarında 8 brüt maaşa kadar tazminat alabiliyor.

ÇALIŞANLAR BİLMİYOR
30 kişiden az personeli olan şirketlerin çalışanlarının ise farklı bir güvencesi bulunuyor. Bu çalışanlar işe geri dönüş davası açamıyorlar ancak 'kötü niyet tazminatı' ile alacakları parayı 3'e katlayabiliyorlar. Kötü niyet tazminatı fesih hakkını kullanırken işverenin yaptığı hatalarla ortaya çıkıyor. Birçok çalışan bundan habersiz olduğu için de bu tazminatı kaçırıyor.

Oysa ihbar tazminatının 3 katı ödeniyor ve ciddi bir tutar oluşturuyor. Burada çalışanın işten çıkarılırken haksızlığa uğraması söz konusu. Örneğin; bir işçi sadece evlendiği için ya da hamile kaldığı için işten atılmışsa devreye kötü niyet tazminatı giriyor. Yine ırk, cinsiyet ayrımı, sendika üyeliği, hakkını arama gibi konularda da kötü niyet tazminatına hükmediliyor.

Bir işveren işçinin gerçek maaşını bordroya yansıtmıyor ve prim vergisi kaçırıyorsa çalışan da bunu Çalışma Bakanlığı'nın ALO 170 hattına bildirmişse bu sebeple çıkartıldığında kötü niyet tazminatı devreye giriyor.

AYRIMCILIK TAZMİNATI VAR
4857 sayılı İş Kanunu'nun 'Eşit davranma ilkesi' başlıklı 5'inci maddesinde şöyle deniliyor: "İş ilişkisinde dil, ırk, renk, cinsiyet, engellilik, siyasal düşünce, felsefi inanç, din ve mezhep ve benzeri sebeplere dayalı ayrım yapılamaz. İşveren, esaslı sebepler olmadıkça tam süreli çalışan işçi karşısında kısmi süreli çalışan işçiye, belirsiz süreli çalışan işçi karşısında belirli süreli çalışan işçiye farklı işlem yapamaz.

İşveren, biyolojik veya işin niteliğine ilişkin sebepler zorunlu kılmadıkça, bir işçiye, iş sözleşmesinin yapılmasında, şartlarının oluşturulmasında, uygulanmasında ve sona ermesinde, cinsiyet veya gebelik nedeniyle doğrudan veya dolaylı farklı işlem yapamaz. Aynı veya eşit değerde bir iş için cinsiyet nedeniyle daha düşük ücret kararlaştırılamaz.

İşçinin cinsiyeti nedeniyle özel koruyucu hükümlerin uygulanması, daha düşük bir ücretin uygulanmasını haklı kılmaz. İş ilişkisinde veya sona ermesinde yukarıdaki fıkra hükümlerine aykırı davranıldığında işçi, 4 ayakadar ücreti tutarındaki uygun bir tazminattan başka yoksun bırakıldığı haklarını da talep edebilir." Yasada da görüldüğü gibi ayrımcılık yapan işveren 4 aya kadar tazminat ödemekle yükümlü oluyor.

Kaynak: Takvim
 
Yayımlanma Tarihi: 11 Haziran 2019 Salı