Arakanlı Müslümanlar'a yönelik saldırılar 80 yıl önce başladı

Arakan’da Müslümanlara yönelik ilk saldırı, 1938 yılında yaşandı. 1942’deki “Kerbela-yı Arakan”da 150 bin Müslüman katledildi. 1978’deki katliamda 200 bin Arakanlı Müslüman Bangladeş’e sığındı. Myanmar hükümeti, Arakanlılara kimlik vermeyerek onları yok sayıyor.
Müslümanlara yönelik en çok şiddet olayının başında Myanmar’daki Arakan Müslümanlarına yapılanlar geliyor. İlk başta pagan bir krallık olan Myanmar’da, Hindistan ve Çin’in etkisiyle Budizm gelişti. Müslüman tüccarların bölgeye gelmesi sonucunda halkının bir kısmı İslamiyet’e geçen ülkede, 1430 yılında Arakan İslam Devleti kuruldu. İlk sultanı da Süleyman Şah oldu. Arakan İslam Devleti, 1784’e kadar bölgeye hükmetti ve önemli bir ekonomik güç oldu. İslam devletinin yıkılmasının ardından kurulan Burma Sultanlığı, bölgeye tam olarak hâkim olamadı. 19’uncu yüzyılda İngiltere’nin Arakan’ı işgal etmesi ise ülkedeki tüm etnik ve dini dengelerin değişmesine neden oldu. O tarihe kadar, Arakan’ın yerlileri Müslüman Rohingyalar ve Budist Rakhineler arasında zaman zaman gerilim yaşansa da ikili çatışmalar ve Müslümanların sömürülmesi, 1826’da başlayan ve 120 yıl süren İngiliz işgalinden sonra başladı.

İLK SALDIRI 1938’DE
Gazete Habertürk'ten Bahar Bakır'ın haberine göre Arakan’da Müslümanlara yönelik ilk saldırı 1938’de yaşandı. Müslüman Rohingya halkına karşı Budist çetelerin gerçekleştirdiği korkunç saldırıda binlerce Rohingyalı Müslüman öldürüldü, birçoğu komşu ülkelere göç etmek zorunda kaldı. Ardından, 28 Mart 1942’de, Minbya şehrine bağlı Çanbilli Köyü’nde başlayan, daha sonra da bütün Arakan’a yayılan çatışmalarda, Budistler, 150 bin Müslüman Rohingya’yı katletti. Arakanlılar bu olayı “Kerbela-yı Arakan” diye nitelendirdi. Katliamdan sonra çok sayıda Arakanlı Müslüman, mülteci olarak başta Bangladeş olmak üzere komşu ülkelere sığındı.

BAĞIMSIZLIK SONRASI GERİLİM ARTTI
İngilizlerin 1948’de ülkeden çekilmelerinin ardından eski adı Burma olan Myanmar bağımsızlığını kazandı. Bu dönemde, Müslümanlara yönelik saldırılar daha da arttı. 1954’te Myanmar ordusu, Muson Operasyonu adını verdiği kanlı bir saldırı ile Müslümanlara saldırdı. Aynı sene binlerce sivil Rohingya, Müslüman direnişçilere yardım ettikleri bahanesiyle ya katledildi ya da ülkeden sürüldü. İnsan hakları kuruluşlarının raporlarına göre, 1962-1984 yılları arasında 20 bin Arakan Müslümanı öldürüldü. Yüzlerce kadına tecavüz edildi ve mal varlıklarına el konuldu.

1978’de hükümet, Arakanlılara yönelik Kral Dragon Operasyonu’nu başlattı. Yüzlerce Müslüman tutuklandı, işkence gördükten sonra öldürüldü. 200 bine yakın Arakanlı Müslüman da Bangladeş’e sığındı. 1982’de çıkarılan yeni vatandaşlık kanunu ile “milli unsur” kategorisinden çıkarılan Arakanlı Müslümanlar, kendi ülkelerinde vatansız statüsüne düşürüldü. 1990’lı yıllar Arakanlı Müslümanlar için kolay olmadı. Yaşanan baskılar ve çatışmalar sonucunda 1992’de Arakanlı Müslümanlar Bangladeş’e sığınmak zorunda kaldı. Ekim 2012’de Budistlerin Arakan Eyaleti’nin başkenti Sittwe çevresinde Müslüman köylere saldırıp ateşe vermesi, yeni bir katliamı gündeme getirdi. 250’ye yakın Müslüman’ın öldürüldüğü olaylarda, yaklaşık 140 bin kişi yer değiştirmek durumunda kaldı. O günden bu yana çatışmalar sürüyor. Tüm dünyanın dikkatini çeken son katliam ise 25 Ağustos’ta yaşandı.

YARDIMLARIN İLK BÖLÜMÜ ULAŞTI
Türkiye’nin Arakan Müslamanlarına gönderdiği yardımların ilk bölümü, Myanmar’a ulaştı. Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı’ndan (TİKA) yapılan açıklamaya göre, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın girişimleri sonucu Türkiye’nin gönderdiği yardımlar, Rakhayn Eyaleti Hükümet Konağı’nda yapılan törenle yetkililere teslim edildi. TİKA Myanmar Yangon Ofisi yetkililerinin hazır bulunduğu törende pirinç, kurutulmuş balık ve giysi paketleri, Myanmar Birliği Hükümeti Sosyal Hizmetler Bakanlığı Genel Müdürü’ne verildi. Helikopterlere yükleme yapılıp yardım noktalarına taşıma işlemi gerçekleştirilecek yardımlar, bugün de ihtiyaç sahiplerine dağıtılacak.

NİHAYET KONUŞTU: SU Çİ, KATLİAMI İNKÂR ETTİ
Myanmar’ın Nobel Barış Ödüllü fiili lideri Ang San Su Çi’nin Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile yaptığı görüşmede söyledikleri, dün dünya medyası tarafından “Son dakika haberi” ve “İlk kez konuştu” manşetleri ile verildi. Ajansların Myanmar basınında çıkan haberlerden aktardığına göre Su Çi, Erdoğan ile görüşmesinde resmi adı Rakhine Eyaleti olan Rohingya’da (Arakan) Müslümanlara karşı katliam yapılmasını kabul etmedi ve bölgeden gelen ölüm haberlerini “Teröristlerin dezenformasyonu” olarak niteledi. Bu tür haberlerin “teröristlerin çıkarlarına hizmet ettiğini” ileri süren Su Çi, “Biz temel insani haklardan ve demokratik korumadan mahrum olmanın ne olduğunu iyi biliriz. Bu yüzden ülkemizdeki her insanın haklarını korumaya çalışıyoruz” ifadesini kullandı. Su Çi, 2014 yılında yaşanan katliamları da inkâr etmiş ve ülkesinin terörle mücadele ettiğini iddia etmişti.

DÖNÜŞ YOLUNA MAYIN
Gazete Habertürk'ün haberine göre Myanmar yönetiminin, köylerini yakıp yıktığı Arakanlıların köylerine dönüşünü engelemek için sınıra mayın döşediği ortaya çıktı. Reuters’a konuşan 2 Bangladeşli yetkili, son 1 haftada en az 17 yerleşim yerinin yakılması ve en az 400 kişinin öldürülmesinin ardından Bangladeş’e sığınan Arakan Müslümanlarının sayısının 150 bine dayandığını belirtti ve Myanmar yönetiminin geri dönüşleri engellemek için Bangladeş sınırına, dikenli tellerin bittiği noktadan itibaren hızla mayın döşediğini ileri sürdü. 2 yetkili, Bangladeş hükümetinin mayın döşendiğini fotoğraflar ve muhbirler aracılığıyla öğrendiklerini söyledi.

Yetkililer, pazartesi ve salı günü sınırda 2’şer patlama duyulduğunu, bu patlamalarda en az bir kadının öldüğünü, bir erkek çocuğunun da bacağını yitirdiğini kaydetti. Patlamaların ardından sınırda hareketlilik gözlendi ve üniformalı Myanmar askerleri bölgeye sevk edildi.

TEKNE DEVRİLDİ: 5 ÖLÜ
Arakanlıların kaçışları sırasında tekne kazaları dün de sürdü. Kapasitesinin üstünde yolcu alan bir teknenin devrilmesi sonucu dün 5 kişi daha hayatını kaybetti. Son kazayla Bangladeş geçişleri sırasında boğularak yaşamını yitiren Myanmarların sayısı 48’e yükseldi. Ölenlerin büyük bölümünü kadın ve çocuklar oluşturuyor.

Kaynak: HaberTürk
Yayımlanma Tarihi: 7 Eylül 2017 Perşembe