Aliya İzzetbegoviç'i vefatının 13. yılında Rahmetle Yâdediyoruz

19 Ekim 2003 tarihinde vefat eden “Bosna Hersek'in ilk cumhurbaşkanı merhum Aliya İzzetbegoviç'i vefatının sene-i devriyesinde rahmet, minnet ve şükranla anıyoruz.

Herkes onu haklı davasında samimi, vakarlı, kararlı ve bilge bir kişi olarak tanıdı. 20'nci asrın en büyük Mü'min, mütefekkir ve müşfik devlet reisiydi. Bosna Hersek'in en zor zamanlarına şahitlik etmiş, bu zor zamanlarında dik bir duruş sergilemiş, gerek mücadelesiyle gerekse liderliğiyle sadece Bosna Hersek'in değil tüm dünyanın gönlünde derin bir iz bırakmıştır.

Bosna Hersek'e bağımsızlık yolunda liderlik eden ve derin bilgi birikimi sebebiyle 'Bilge Kral' olarak anılan İzzetbegoviç'e bir kez daha şahsım ve sendikamız Öz Gıda-İş adına Allah'tan rahmet diliyor, eşsiz mücadelesinin tüm dünyaya örnek teşkil edeceğine içtenlikle inanıyoruz.

Mehmet Şahin
Genel Başkan

'BİLGE KRAL ALİYA'

8 Ağustos 1925'te doğan'Bilge Kral' Aliya İzzetbegoviç, İslami hassasiyetlere sahip bir aile ortamında yetişti. Lise döneminde İslami konulara ilgisi ile Mladi Muslumani (Müslüman Gençler Kulübü) adındaki bir fikir örgütüne üye olmuştu.

Buraya üye olduğunda henüz 15 yaşındaydı. İslami konuların tartışıldığı fikir teatilerinin yapıldığı bu örgüt kısa süre içinde eğitim ve hayır faaliyetlerine de öncülük etmeye başlamıştı.

Bu tarihlerde Sırp çentikleri ( Komünistler ) ile Hırvat Ustaşaları ( Hırvat Milliyetçileri ) ülke yönetimi için çatışma halindeydiler. Müslüman Boşnaklar bu iki grup arasındaki çatışmalara girmediler. Ancak 1945 Nisanında komünistler Bosna'ya girdiler. Ülke yönetimi Tito'nun eline geçti.

Tito yönetiminin birincil düşmanı Hırvat Ustaşaları idi ancak bununla beraber komünizm karşıtı olan ve Müslüman kimliği ile varlığını devam ettiren Boşnaklardı. Tito partizanlara karşı muhalefet örgütlemek ve Sovyet karşıtı propaganda yapmak iddiaları ile Müslüman gençlerin faaliyetlerini yasaklayarak üyelerini tutuklattı. Bu tutuklananlardan biri de Aliya İzzetbegoviç'ti. Tutuklanan Aliya İzzetbegoviç 5 yıl hapse mahkum edildi.

Bu onun hapishane ile ilk tanışmasıydı ancak son değildi.

ÖZGÜRLÜK VE İSLAM

Tito'nun komünist rejiminin yoğun baskıları Boşnak Müslümanların kimliğini yok etmek için uyguladığı politikalara karşın Aliya İzzetbegoviç İslami konular üzerine kafa yormaya İslam dünyasının yaşadığı problemlere karşı fikirler üretmekteydi. 1970 yılında Müslümanların mevcut durumunu göz önüne alarak 'İslam Bildirisi'ni yayınladı.

Bu bildiri İslam dünyasına bir çağrı niteliğindeydi. İzzetbegoviç Müslümanlara, yeniden uyanış ve dirilişin sağlanması için Müslümanların İslam'da şuurlanması gerektiğini ifade ediyordu. Bu bildiri Yugoslavya'da olduğu gibi İslam dünyasında da büyük yankı uyandırdı.

İLK ESARET YILLARI VE BOSNA

1980 yılında Tito ölmüştü. Cumhurbaşkanlığı konusunda çıkan anlaşmazlık üzerine her federal eyaletin birer yıl süreyle cumhurbaşkanlığı görevini üstlenmesi kararlaştırılmıştı.

Bu gelişme ülkede kısmen özgürlük ortamının genişlemesine sebep olmuştu. İşte bu gelişmelerin ardından 1983 yılında Aliya İzzetbegoviç İslami Manifesto adlı kitabının yayınlandı. Ancak bu kitap onun için yeni bir süreci başlatıyordu.

'BİLGE KRAL ALİYA'

Bosna Hersek'in "Bilge Kral"ı Aliya İzzetbegoviç'in bugün vefatının 13'üncü yıldönümü. En zor dönemlerde Bosna'yı yeniden var eden ve halkını kenetleyen İzzetbegoviç, 1970'te kaleme aldığı "İslam Deklarasyonu" isimli bildiriyle İslami düşüncenin yeni çağda nasıl canlandırılıp yaygınlaştırılacağını ilan etmişti.

ALİYA İZZETBEGOVİÇ CUMHURBAŞKANI

Aliya İzzetbegoviç 1988 yılında af yasası ile serbest kalırken aynı zamanda komünist rejimler çöküş dönemine girmişti. İzzetbegoviç, Yugoslavya'nın da dağılacağını tahmin etmekteydi. Federal devletlerde bağımsızlık yanlısı fikirler günden güne güç kazanıyordu. İşte bu günlerde Aliya İzzetbegoviç de Bosna-Hersek Özerk Cumhuriyeti'nde Demokratik Eylem Partisi (SDA) adında bir siyasi parti kurdu. SDA 5 Aralık 1990 tarihinde Bosna Hersek'te yapılan seçimlere kazandı. Bu seçim sonuçlarının ardından Aliya İzzetbegoviç Cumhurbaşkanı oldu.

VE BOSNA BAĞIMSIZ

Federal devletlerde yaygınlaşan bağımsızlık yanlısı fikirler 1990'ların başında bağımsızlık hareketine dönüştü.1990 yılında Sosyalist Federal Cumhuriyetinin üye devletleri birbiri ardına bağımsızlıklarını ilan ettiler. İzzetbegoviç de 1 Mart 1992 yılında ülkesinde yaptığı referandumda bağımsızlık kararını halkın onayına sundu. Bosna hersek vatandaşlarının büyük kısmının bağımsızlık yönünde verdiği oyların neticesinde Bosna Hersek bağımsızlığını ilan etti.

Bu gelişme üzerine Sırplar ve Hırvatlar beraber hareket ederek Bosna-Hersek'i işgal etmeye başladılar. Sırp ve Hırvat güçleri dünyanın gözü önünde yüz binlerce insanı kadın çocuk demeden katlettiler, yüz binlercesine tecavüz ettiler. Avrupa'nın ortasında yaşanan bu vahşete Avrupa ve Amerika sessiz kaldılar.İslam dünyasında geniş halk kitleleri protesto gösterileri yaparken yönetimlerin ise sesi yeterli derecede çıkmadı,yeterli tepki gösterilmedi. Avrupa'nın ortasında soykırıma maruz kalmaya başlayan Bosna halkının önünde pek bir seçenek yoktu.

4 YIL BOYUNCA SAVAŞTI

Aliya İzzetbegoviç ise 4 yıl süren bu vahşi savaşta halkının liderliğini büyük bir cesaretle, azimle yürüttü. Saraybosna bombalanırken burayı terk etmedi. Askerleri ile beraber siperde bulundu, sığınaklarda yaşadı. Ordunun başında cephede mücadele etti.Bir taraftan da barışın mücadelesini vererek diplomatik ilişkileri yürüttü. 1995 yılında Amerika'da imzaladığı Dayton antlaşması ile ülkesinin yaşadığı vahşi işgali sonlandırdı.

200 BİN ŞEHİT VERİLDİ

Bosna halkı yaklaşık 200 bin şehidin ardından özgürlüğüne böylece kavuştu. Dayton antlaşmasına göre Bosna Hersek'te yapılan seçimlerde Aliya İzzetbegoviç ikinci kez cumhurbaşkanı seçildi. İzzetbegoviç 1998 yılına kadar cumhurbaşkanlığı görevini yürüttü. Aliya, 19 Ekim 2003 günü vefat etti.

TARİHE DAMGA VURAN BAZI SÖZLERİ...

"Din hurafeleri yok etmezse, hurafeler dini yok eder."

"Kur'an edebiyat değil, hayattır; dolayısıyla O'na bir düşünce tarzı değil, bir yaşama tarzı olarak bakılmalıdır."

"Geleceğimizi geçmişimizde aramayacağız. Kin ve intikam peşinde koşmayacağız."

"Ey teslimiyet, senin adın İslam'dır!"

"Savaşta büyük zulme uğradınız. Zalimleri affedip affetmemekte serbestsiniz. Ne yaparsanız.

"Nefrete nefretle cevap vermeyin. Bosna için nefret çıkmaz sokaktır. Nefret sadece bizim ruhlarımızı zedelemiyor, Bosna'nın özünü de zedeliyor."

"Hayat kısa sözüne hiç itibar etmedim. Çünkü yeterince uzun yaşadığımı düşünüyorum."

"Ben Avrupa'ya giderken kafam önümde eğik gitmiyorum. Çünkü çocuk, kadın ve ihtiyar öldürmedik. Çünkü hiçbir kutsal yere saldırmadık. Oysa onlar bunların tamamını yaptılar. Hem de Batı'nın gözü önünde; Batı medeniyeti adına."

"Sanat için soyunana alkış tutanlar Allah için giyinene neden zulmeder?"

"Müslümanların hızla artan büyük nüfusuyla övünmemiz, bana şişmanlığıyla övünen ve aldığı yeni kilolardan haz duyan bir adamı hatırlatıyor. Ruhumuza, akılımıza ve başarılarımıza vurgu yapmaya ne zaman başlayacağız? Küçük ve kırılgan bir insanda bile insanlığa katkıda bulunabilecek büyük bir ruh bulunabilir. Gücümüz, bilimimiz, edebiyatımız nerede? Nerede buluşlarımız, küllî iyiliğe katkılarımız?"

"İnsan şahsiyetini alçaltan, onu eşyayla bir tutan herşey gayri insanidir."

"Bir gün askerlerden biri gelip kendisine 'onlar bizim kadınlarımıza tecavüz ediyorlar, onlar bizim kadınlarımızı, yaşlılarımızı ve çocuklarımızı öldürüyorlar. Buna bigane kalmamalıyız' dediğinde, Aliya çok veciz bir şey söylüyor 'Sırplar bizim öğretmenimiz değiller."

"Ben dindarlığımı annemin dindarlığına borçluyum."

"Balığın suda yaşaması gibi dünyanın içinde yaşadığı çevre Kur'an ve İslâm'dır."

"Bir kelimeyi hiç aklınızdan çıkarmayın: Devlet. Devletin ne kadar önemli olduğunu hepimiz idrak etmeliyiz. Devletsiz bir millet boşluğa düşer, rüzgarda savrulup gider."

"Hukuk benim için sadece meslek değil inancım, yaşam tercihim ve hayat felsefem." "Kabile ve ulusun dar sınırlarından kurtulmak için kendinizi Müslüman olarak düşünmeye başlayın."

"Her şeye kadir olan Allah'a andolsun ki köle olmayacağız."

"Kabile ve ulusun dar sınırlarından kurtulmak için kendinizi Müslüman olarak düşünmeye başlayın"
Yayımlanma Tarihi: 17 Mayıs 2017 Çarşamba